Rule 13
प्रमाण बुझ्ने
(१) वादी वा प्रतिवादीले अभियोगपत्र, बयान वा प्रतिउत्तरपत्रसाथ आ–
आफ्नो लिखत प्रमाण भए त्यस्ता प्रमाणहरू पेश गरेको वा उल्लेख गरेको हुनु पर्नेछ ।
(२) वादी वा प्रतिवादीले उपनियम (१) बमोजिम पेश नगरेका वा उल्लेख
नगरेका लिखत प्रमाण पछि बुझिने वा प्रमाण लाग्ने छैन ।
तर देहायको अवस्थामा न्यायाधिकरणले लिखत प्रमाण दाखिला गर्ने वा बुझ्ने
आदेश दिन सक्नेछ ः-
(क) प्रचलित कानूनले प्रमाण लाग्न सक्ने कागजपत्र, सूचना विवरण
आदि कुनै कारणले न्यायाधिकरण समक्ष तत्काल पेश हुन
सकेको रहेनछ भने मुद्दा पेशी सूचीमा चढाउनुभन्दा अगावै
न्यायाधिकरणले त्यस्तो प्रमाण पेश गर्न सम्बन्धित पक्षलाई
आदेश दिन सक्नेछ ।
(ख) मुद्दासँग सरोकार राख्ने कुनै प्रमाण वादी, प्रतिवादी वा अन्य
कुनै व्यक्ति, कार्यालय वा संस्थासँग छ भन्ने कुरा
न्यायाधिकरणलाई लागेमा वादी, प्रतिवादी, त्यस्तो व्यक्ति,
कार्यालय वा संस्थालाई त्यस्तो प्रमाण न्यायाधिकरण समक्ष पेश
गर्ने आदेश दिन सक्नेछ ।
(ग) खण्ड (ख) बमोजिम आदेश भएकोमा सो आदेश बमोजिम वादी,
प्रतिवादी, त्यस्तो व्यक्ति, कार्यालय वा संस्थाले त्यस्तो प्रमाण
न्यायाधिकरणले तोकेको अवधि भित्र न्यायाधिकरण समक्ष
दाखिला गर्नु पर्नेछ ।
(३) सबूद प्रमाण बुझ्न तोकिएको तारेखमा वादीको प्रमाणकागज प्रतिवादीलाई र
प्रतिवादीको प्रमाणकागज वादीलाई सक्कलै देखाइ सुनाइ सो सम्बन्धमा सम्बन्धित पक्षको
भनाइ समेत लेखबद्ध गरी मिसिल सामेल गर्नु पर्नेछ ।
आफ्नो लिखत प्रमाण भए त्यस्ता प्रमाणहरू पेश गरेको वा उल्लेख गरेको हुनु पर्नेछ ।
(२) वादी वा प्रतिवादीले उपनियम (१) बमोजिम पेश नगरेका वा उल्लेख
नगरेका लिखत प्रमाण पछि बुझिने वा प्रमाण लाग्ने छैन ।
तर देहायको अवस्थामा न्यायाधिकरणले लिखत प्रमाण दाखिला गर्ने वा बुझ्ने
आदेश दिन सक्नेछ ः-
(क) प्रचलित कानूनले प्रमाण लाग्न सक्ने कागजपत्र, सूचना विवरण
आदि कुनै कारणले न्यायाधिकरण समक्ष तत्काल पेश हुन
सकेको रहेनछ भने मुद्दा पेशी सूचीमा चढाउनुभन्दा अगावै
न्यायाधिकरणले त्यस्तो प्रमाण पेश गर्न सम्बन्धित पक्षलाई
आदेश दिन सक्नेछ ।
(ख) मुद्दासँग सरोकार राख्ने कुनै प्रमाण वादी, प्रतिवादी वा अन्य
कुनै व्यक्ति, कार्यालय वा संस्थासँग छ भन्ने कुरा
न्यायाधिकरणलाई लागेमा वादी, प्रतिवादी, त्यस्तो व्यक्ति,
कार्यालय वा संस्थालाई त्यस्तो प्रमाण न्यायाधिकरण समक्ष पेश
गर्ने आदेश दिन सक्नेछ ।
(ग) खण्ड (ख) बमोजिम आदेश भएकोमा सो आदेश बमोजिम वादी,
प्रतिवादी, त्यस्तो व्यक्ति, कार्यालय वा संस्थाले त्यस्तो प्रमाण
न्यायाधिकरणले तोकेको अवधि भित्र न्यायाधिकरण समक्ष
दाखिला गर्नु पर्नेछ ।
(३) सबूद प्रमाण बुझ्न तोकिएको तारेखमा वादीको प्रमाणकागज प्रतिवादीलाई र
प्रतिवादीको प्रमाणकागज वादीलाई सक्कलै देखाइ सुनाइ सो सम्बन्धमा सम्बन्धित पक्षको
भनाइ समेत लेखबद्ध गरी मिसिल सामेल गर्नु पर्नेछ ।